Leren omgaan met geld: zo werkt ons gouden gans systeem voor je kind

Kinderen leren omgaan met geld: wanneer begin je daarmee? En hoe pak je het aan op een manier die écht blijft hangen? Wij spelen bijvoorbeeld Monopoly om te leren omgaan met geld. Ook bedachten we voor onze zoon van 8 een speels én leerzaam systeem: de gouden gans, geïnspireerd door het boek De reis naar rijkdom van Femke Hogema. Ik deel hoe wij dit systeem thuis toepassen, waarom het werkt en hoe jij er ook mee aan de slag kunt.

Waarom financiële opvoeding al jong begint.

In een wereld vol digitale betalingen, betaalverzoeken en abonnementen is geld steeds minder zichtbaar. Daardoor is het voor kinderen lastig om te snappen wat geld waard is, waar het vandaan komt en hoe je het kunt inzetten. Toch zijn juist de eerste ervaringen met geld vormend.

Onderzoek wijst uit dat kinderen die al jong leren omgaan met geld, later vaker financiële rust en zelfvertrouwen ervaren (Nibud, 2023). En je hebt er geen wiskundeknobbel voor nodig, wel een slimme aanpak.

De Gouden Gans.

In haar boek De reis naar rijkdom beschrijft ondernemer en financieel expert Femke Hogema het principe van de gouden gans als metafoor voor financiële vrijheid. De gans staat voor het geld dat vermogen opbouwt, oftewel: dat geld voor jou aan het werk is, in plaats van dat jij er hard voor moet blijven werken.

De boodschap? Koester je gouden gans, voed ‘m regelmatig, en slacht 'm vooral niet. Want een gans die je liefdevol onderhoudt, gaat eieren leggen — en die kun je blijven rapen.

Zo vertaalden wij dit naar ons gezin hoe wij ons kind leren omgaan met geld.

Onze zoon is 8 en krijgt elke maand €10 zakgeld. Dat bedrag verdeelt hij zelf over 3 potjes, die we samen hebben bedacht als kind versie van de gouden gans.

1. Nu – voor directe wensen

Dingen die hij nú wil kopen, zoals een koekje of iets kleins onderweg. Dit leert hem keuzes maken en omgaan met schaarste. Is het potje leeg? Dan is het wachten tot volgende maand.

2. Sparen – voor grotere dromen

Voor doelen die net wat meer kosten, zoals LEGO. Samen rekenen we uit hoe lang het duurt om er te komen. Hij leert plannen en geduld ontwikkelen.

3. Beleggen – het gouden gans-potje

Dit potje blijft onaangeroerd. Twee keer per jaar (wij kiezen voor zijn verjaardag en kerst) krijgt hij hierover 6% rente van ons. Zo leert hij spelenderwijs wat vermogen is: geld dat groeit als je het laat staan.

Volgens het Nibud krijgen kinderen van 8 jaar gemiddeld tussen de €1,90 en €2,80 per week aan zakgeld. Ze adviseren om dit wekelijks te geven en het bedrag mee te laten groeien met de leeftijd. Op de zakgeldpagina van het Nibud vind je een handig overzicht van wat andere ouders in Nederland gemiddeld geven per leeftijd.

Wij hebben er bewust voor gekozen om €10 per maand te geven, handig voor ons want anders moeten we wekelijks cash geld in huis hebben. Naast deze frequentie geven we aan de bovenkant van het gemiddelde. Niet omdat hij alles zomaar mag kopen, maar omdat we willen dat hij leert dat geld naar je toe kan komen, als je er op een bewuste manier mee omgaat. Dus hem niet laten leren vanuit schaarste of angst (“op = op”), maar juist laten ervaren dat geld een neutrale energie is die je kunt richten, verdelen, laten groeien en gebruiken voor jezelf én voor anderen.

Waarom dit werkt.

Door het ‘beleggen’ een fysieke plek te geven en er rente aan te koppelen, wordt het concept van geld-laten-groeien tastbaar voor een kind. Het sluit perfect aan bij Hogema’s gedachtegoed dat je je financiële toekomst veiligstelt door je vermogen met rust te laten, of in haar woorden: “Niet je gans slachten, maar zorgen dat ze blijft leggen.”

Tips om dit thuis ook te doen.

• Lees het boek samen. De reis naar rijkdom is geschreven als een verhaal, geschikt voor ouders én kinderen vanaf ±10 jaar.

• Geef je systeem een naam. Een metafoor blijft beter hangen dan ‘potje 1, 2 en 3’.

• Introduceer rente of beloning. Zo voelt beleggen niet als ‘ver weg’, maar als iets concreets.

• Praat over geld. Laat je kind meedenken en reflecteren op z’n keuzes.

Financiële opvoeding hoeft niet schools of ingewikkeld te zijn. Met drie potjes, een duidelijke metafoor en een beetje ruimte voor eigen regie geef je je kind een waardevolle les: geld is geen doel op zich — het is een middel om keuzes te maken, vrijheid te voelen en te leren denken op de lange termijn. Of zoals Femke Hogema het zegt “Je gouden gans groeit het best als je haar met rust laat.”